Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011

Το μέλλον του τοπικού τύπου βρίσκεται στην παρουσίαση της διαφορετικής άποψης

Άρθρο μου στο ΝΕΟΛΟΓΟ που κυκλοφορεί

Η ενασχόλησή μου με τον τοπικό τύπο χρονολογείται από πολύ παλιά. Τότε που κυκλοφορούσαν δυό-τρείς μόνο εφημερίδες στην Ανατολική Αττική. Έγραφα και έγραφα και έγραφα μέχρι που τελικά στέρεψα και μέχρι που κάποιοι καλοί μου φίλοι, φρόντισαν να με αποθαρρύνουν με διάφορους θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους.

Σήμερα ευτυχώς, από τις δυό-τρείς εφημερίδες του τότε, έχουμε κάποιες δεκάδες εφημερίδες. Και λέω ευτυχώς γιατί πάντα ήμουν οπαδός της πολυφωνίας, πάντα πίστευα ότι ο πολίτης πρέπει να έχει πρόσβαση στην πληροφορία και την ενημέρωση. Ενώ λοιπόν για αρκετά χρόνια ασχολιόμουν ενεργά (πιο ενεργά δεν γινόταν) με τον τοπικό τύπο, είναι ακόμη πιο πολλά τα χρόνια που δεν πρόκειται να βρει κανείς τίποτα από μένα σε καμία τοπική εφημερίδα. Όχι επειδή εξαφανίστηκα, αλλά από επιλογή. Ο τοπικός τύπος ξέφυγε. Οι ρομαντικοί της ενημέρωσης έδωσαν τη θέση τους στους «επιχειρηματίες». Γέμισε ο χώρος με ευκαιριακούς διεκπεραιωτές ύλης. Δεν θα γράψω άλλα για όλους αυτούς αν και θα μπορούσα να γράψω σελίδες ολόκληρες, σεβόμενος το ότι το έντυπο που με φιλοξενεί δεν έχει κανένα λόγο να μπει σε αντιπαράθεση μαζί τους.
Σ’ αυτή λοιπόν την πραγματικότητα που διαμορφώθηκε δεν ήθελα να έχω σχέση. Ο Αντρέας κι ο Βασίλης είναι αυτοί που με «ξεκούνησαν» και ξαναέγραψα. Και με ξεκούνησαν γιατί παρακολουθώντας τους καιρό τώρα διαπίστωσα ότι έχουν άποψη. Δεν συμφωνώ πάντα μαζί τους, αλλά ο μεν Βασίλης δρα εντελώς αφιλοκερδώς, ο δε Αντρέας δεν διστάζει να «σπάσει αυγά» ακόμη και αν αυτό του κοστίσει. Ελπίζω να μη διαψευστώ στο μέλλον. 

Και οι δύο έχουν φανατικούς φίλους και φανατικούς εχθρούς. Το τι ακούω γι’ αυτούς δεν λέγεται. Αυτή είναι η μοίρα όποιου εκτίθεται με τέτοια συχνότητα στα μάτια και στα μυαλά χιλιάδων ανθρώπων. Δεν υπάρχει περίπτωση να εκδίδεις εφημερίδα και να τα έχεις με όλους καλά. Εκτός αν είσαι μόνο για φωτογραφίες και διαφημίσεις. Κι αυτές απαραίτητες είναι, όπως και οι καταχωρήσεις των Δήμων, των Οργανισμών, των Υπουργείων (σε αυτές τις καταχωρήσεις δεν έχουν πρόσβαση όλοι). Σε μια διαφημιστική πίτα που συρρικνώνεται όλο και πιο πολύ, σε μια αγορά που δεινοπαθεί από την έλλειψη ρευστότητας τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα για μια τοπική εφημερίδα, που εκ των πραγμάτων έχει ανελαστικό κόστος έκδοσης, και θα ήταν άτοπο από μέρους μου να πω ότι δεν χρειάζονται διαφημίσεις.

Εάν όμως έχεις έστω και ένα ψήγμα άποψης κάποιοι θα δυσαρεστηθούν, κάποιοι θα αντιδράσουν. Η έκδοση εφημερίδας είναι ένα τεντωμένο σκοινί στο οποίο πάνω του περπατάει ο εκδότης, κρατώντας εκείνο το τεράστιο καλάμι, που το γέρνει ενίοτε από ‘δω και ενίοτε από ‘κει για να μην πέσει. Αν κάνει το λάθος και το καβαλήσει τότε όχι μόνο θα πέσει αλλά θα τσακιστεί κιόλας. 

Σήμερα ο τοπικός τύπος που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να έχει περιοδικότητα μικρότερη της εβδομάδας, έχει να συναγωνιστεί στην ενημέρωση το internet. Για παράδειγμα, πιθανότατα ο Αντρέας στο ίδιο φύλλο που θα μπει αυτό το κείμενο, θα έχει και τους Αντιδημάρχους του Δήμου Παλλήνης οι οποίοι όμως ως είδηση κυκλοφορούν στο διαδίκτυο (είτε ως πρωτότυπη πληροφορία είτε μέσω clopy-paste) από την 1η του Γενάρη. Ο τοπικός τύπος δεν μπορεί δυστυχώς να ανταγωνιστεί την αμεσότητα του διαδικτύου. Τι του μένει λοιπόν και προς τα που πρέπει να στραφεί;

Για μένα είναι ξεκάθαρο ότι το μέλλον του τοπικού τύπου βρίσκεται στην παρουσίαση της άποψης. Της όποιας άποψης, άσχετα με το αν ο εκδότης συμφωνεί η διαφωνεί. Της άποψης που θα δώσει έναυσμα συζήτησης, της άποψης που θα περιμένει να ακούσει και την αντίθετη άποψη, και ίσως και μια τρίτη και μια τέταρτη. Της άποψης όμως που θα παρουσιάζεται απρόσκοπτα και με ξεκάθαρους όρους. Μέσα από τον τοπικό τύπο και την ελευθερία διακίνησης των απόψεων σε αυτόν, οι όποιες τοπικές εξουσίες νοιώθουν την ανάσα του πολίτη πάνω τους. Ξέρουν ότι δεν μπορούν να δρουν εν κρύπτω και ότι στο πρώτο στραβοπάτημα θα καταδικασθούν. Αλλά και οι ίδιες οι τοπικές εξουσίες είναι καιρός πια να αρχίσουν να λένε την άποψή τους μέσα από τον Τοπικό Τύπο. Να γνωρίζουν οι πολίτες τι πρεσβεύουν οι εκπρόσωποί τους, και να έχουν τη δυνατότητα να το κρίνουν. Γιατί φτάνει πια η εκλογή τοπικών αρχόντων με βάση την πελατειακή σχέση, τη γνωριμία, τη συγγένεια, την ομορφιά, την καταγωγή και λοιπά άλλα απολίτικα κριτήρια.

Η παρουσίαση της άποψης όμως αγαπητοί φίλοι μου εκδότες, έτσι όπως εγώ την φαντάζομαι, θέλει πολλά κότσια. Το να φιλοξενείς στις σελίδες σου όλες τις απόψεις, μπορεί να είναι κατά τη γνώμη μου ότι καλύτερο και μονόδρομος για τον τοπικό τύπο, θα σας φέρει όμως αντιμέτωπους με τη στενοκεφαλιά ακόμη και φίλων σας. Ευτυχώς δεν είμαι εγώ στη θέση να αποφασίσω.