Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014

ΚΟΛΑΣΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ στο Cinema Coffee House (εντός Σινέ ΓΕΡΑΚΑ)

Συνεχίζονται οι προβολές κλασικών ταινιών στο χώρο του Cinema Coffee House (εντός Σινέ ΓΕΡΑΚΑ) με αφιέρωμα στον Μπίλι Γουάιλνερ, εναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες που υπηρέτησε με συνέπεια όλα σχεδόν τα κινηματογραφικά είδη. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει το κλασικό φιλμ νουάρ ΚΟΛΑΣΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ με την Μπάρμπαρα Στάνγουίκ και τον Φρεντ Μακ Μάρεϊ, το δραματικό με έντονα στοιχεία σασπένς ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΤΟΥ με τον Κερκ Ντάγκλας, το δικαστικό δραμα ΜΑΡΤΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ με τον Τάιρον Πάουερ και τη Μάρλεν Ντίτριχ και τέλος τη απολαυστική κομεντί ΦΙΛΗΣΕ ΜΕ ΚΟΥΤΕ με τον Ντιν Μάρτιν και την Κιμ Νόβακ.

ΔΕΎΤΕΡΑ 17 Μαρτίου - Ώρα 21.30
ΚΟΛΑΣΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ
Double Intemnity
Αμερικάνικη ταινία παραγωγής 1944
Σκηνοθεσία. Μπίλι Γουάιλντερ.
Πρωταγωνιστούν. Φρεντ Μακ Μάρεϊ, Μπάρμπαρα Στάνγουικ.
Διάρκεια. 109 λεπτά

Το 1938, ο Γουόλτερ Νεφ (Φρεντ ΜακΜάρεϊ), ένας έμπειρος ασφαλιστής συναντά τη Φύλις Ντίτριχσον (Μπάρμπαρα Στάνγουικ) σύζυγο ενός από τους πελάτες του με την οποία συνάπτει ερωτική σχέση. Η Φύλις του προτείνει να τη βοηθησει να σκοτώσει το σύζυγό της, κάνοντας το φόνο να φανεί ως ατύχημα προκειμένου να ξεγελάσουν τις αρχές και την ασφαλιστική εταιρία, ώστε να λάβει την αποζημίωση που της αναλογεί από την ασφάλεια ζωής του συζύγου της. Ο Γουόλτερ σκαρφίζεται ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο η γυναίκα πρόκειται να λάβει διπλή αποζημίωση, με βάσει μια δικλείδα του συμβολαίου του συζύγου της. Όταν ο κύριος Ντίτριχσον (Τομ Πάουερς) βρίσκεται νεκρός στις ράγες του τρένου, η αστυνομία δέχεται ότι ο φόνος προκλήθηκε από ατύχημα, αλλά Μπάρτον Κις (Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον), φίλος και συνεργάτης του Νεφ στην ασφαλιστική εταιρία έχε άλλη άποψη, καθώς υποπτεύεται ότι η Φύλις σκότωσε το σύζυγό της με τη βοήθεια ενός άλλου άνδρα.

Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζέιμς Μ. Κέιν, η ταινία θεωρείται ως το αρχέτυπο του είδους νουάρ, καθώς είχε τεράστια επιρροή όσον αφορά τη διαμόρφωση του είδους κατά τα μέσα της δεκαετίας του '40. Ο Τζέιμς Μ. Κέιν έγραψε το μυθιστόρημα εμπνευσμένος από πραγματικό έγκλημα που έγινε το 1927 και αφορούσε μια παντρεμένη γυναίκα από τη Νέα Υόρκη που σκότωσε το σύζυγό της με τη βοήθεια του εραστή της. Ο Κέιν βρέθηκε στη δίκη του ζευγαριού ως νέος δημοσιογράφος. Η κατηγορούμενη Ρουθ Σνάιντερ είχε πείσει τον εραστή της Τζουντ Γκρέι να σκοτώσει το σύζυγό της αφού πρώτα τον έβαλε να υπογράψει μια ασφάλεια ζωής, προκειμένου να εισπράξει την αποζημίωση μετά το θάνατό του. Οι δυο τους έλαβαν ως ποινή θάνατο στην ηλεκτρική καρέκλα και η φωτογραφία της εκτέλεσης της Σνάιντερ αποτέλεσε την πιο διάσημη της δεκαετίας του '20. Ο Κέιν δημοσίευσε το μυθιστόρημά του σε 8 συνέχειες στο περιοδικό Liberty το 1935. Είχε ήδη αποκτήσει τεράστια φήμη μετά τη δημοσίευση του μυθιστορήματός του Ο Ταχυδρόμος Χτυπάει Πάντα Δυο Φορές ένα χρόνο πριν. Ο Κέιν έβαλε τον αντζέτη του να στείλει αντίγραφα του μυθιστορήματος σε όλα τα κινηματογραφικά στούντιο, τα οποία συναγωνίζονταν για να αποκτήσουν τα δικαιώματα του για 25.000 δολάρια. Έπειτα ένα γράμμα έφτασε στους διευθυντές των εταιριών από το Γραφείο Λογοκρισίας των Η.Π.Α. που τους απαγόρευε την κινηματογράφιση του μυθιστορήματος χαρακτηρίζοντάς το ως ανήθικο. Μερικά χρόνια αργότερα το μυθιστόρημα συμπεριλήφθη στη συλλογή του συγγραφέα που κυκλοφόρησε με τίτλο Three of the Kind κι ένα από τα στελέχη της Paramount αγόρασε τα δικαιώματά του για λογαριασμό του Μπίλι Γουάιλντερ, έναντι 15.000 δολαρίων. Η αντίδραση του γραφείου Λογοκρισίας ήταν η ίδια με 8 χρόνια πριν, αλλά τόσο οι παραγωγοί της Paramount, όσο και ο σκηνοθέτης αποφάσισαν να συνεχίσουν τα σχέδιά τους. Ο Γουάιλντερ έγραψε ένα αρχικό σενάριο με το συνεργάτη του Τσαρλς Μπράκετ και το παρουσίασε στους λογοκριτές κι εκείνοι συμφώνησαν με την πραγματοποίηση της ταινίας με προϋπόθεση την αφαίρεση κάποιων σκηνών.

Στο Χόλιγουντ η κινηματογράφιση της ταινίας θεωρούνταν αδύνατη, καθώς το Γραφείο Λογοκρισίας έβαζε μεγάλους περιορισμούς. Παρά το γεγονός ότι ο Μπράκετ είχε συνεργαστεί με τον Γουάιλντερ στη συγγραφή του αρχικού σεναρίου, αποφάσισε να αποσυρθεί από το εγχείρημα (γεγονός που προκάλεσε την πρώτη ρήξη μεταξύ των δυο μονίμων συνεργατών, οι οποίοι επρόκειτο να διαλύσουν οριστικά τη συνεργασία τους μετά την ολοκλήρωση της ταινίας Η Λεωφόρος της Δύσης (Sunset Boulvard) το 1950. Τη θέση του πήρε ο Ρέιμοντ Τσάντλερ, ο οποίος ήταν γνωστός για τη συγγραφή του αστυνομικού μυθιστορήματος Ο Μεγάλος Ύπνος το οποίο γυρίστηκε μερικά χρόνια αργότερα από το Χάουαρντ Χοκς και με τίτλο Αγάπη και Αίμα (The Big Sleep). Ο Γουάιλντερ είχε προσεγγίσει πρώτα τον Κέιν, ο οποίος λόγω συμβολαίου που είχε με άλλη εταιρία παραγωγής αναγκάστηκε να απορρίψει την προσφορά. Ο Γουάιλντερ απογοητεύτηκε μετά την πρώτη του συνάντηση με τον Τσάντλερ, καθώς αντί να βρει κάποιον που να μοιάζει με συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων βρήκε κάποιον ντυμένο ως λογιστή. Ο Τσάντλερ που ήταν πρωτάρης στο Χόλιγουντ ζήτησε 1.000 δολάρια έχοντας την εντύπωση ότι επρόκειτο να εργαστεί μόνο για μια εβδομάδα. Όταν μετά το πρώτο σαββατοκύριακο παρουσίασε στον Γουάιλντερ αυτά που είχε γράψει, ο σκηνοθέτης δεν έμεινε ευχαριστημένος και του είπε ότι στο εξής οι δυο επρόκειτο να δουλέψουν μαζί αργά και μεθοδικά. Η συνεργασία τους διήρκεσε 4 μήνες και οι δυο τους δεν τα πήγαιναν καλά (κάποια στιγμή ο Τσάντλερ θέλησε να παραιτηθεί). Ο Τσάντλερ δε συμπαθούσε τον Γουάιλντερ, αντιθέτως ο Γουάιλντερ θαύμαζε το χάρισμα του σκηνοθέτη με τις λέξεις. Ο Τσάντλερ ήταν εκείνος που διαπίστωσε ότι οι διάλογοι του Κέιν δε θα μεταφέρονταν με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη και έκανε τις κατάλληλες αλλαγές. Το σενάριο κατέληξε να είναι πιο προκλητικό από την ιστορία του Κέιν. Στο τέλος της συνεργασίας τους ο Γουάιλντερ είπε αστειευόμενος Ο Τσάντλερ ήταν μέλος των Ανώνυμων Αλκοολικών κι εγώ τον έσπρωξα ξανά στο αλκοόλ[9]. Όμως η πρώτη τους συνεργασία οδήγησε και σε δεύτερη όταν ο Γουάιλντερ αποφάσισε να συνεργαστεί με το συγγραφέα ένα χρόνο αργότερα για το σενάριο της ταινίας Το Χαμένο Σαββατοκύριακο (The Lost Weekend), που πραγματεύεται τον εθισμό στο αλκοόλ. Ο Κέιν έμεινε ευχαριστημένος από τη διασκευή του μυθιστορήματός του και λέγεται ότι δήλωσε ότι επρόκειτο για τη μοναδική μεταφορά έργου του που περιέχει στοιχεία που θα του άρεσε να είχε συλλάβει εκείνος πρώτος και να τα είχε προσθέσει στο μυθιστόρημά του.

Όσον αφορά τη διανομή των ρόλων, η Μπάρμπαρα Στάνγουικ ήταν η πρώτη επιλογή του σκηνοθέτη για το ρόλο της αδίστακτης Φίλις Ντίτριχσον. Η ηθοποιός όμως φαινόταν διστακτική να αναλάβει το ρόλο της μοιραίας γυναίκας, καθώς μέχρι εκείνη την περίοδο είχε υποδυθεί αποκλειστικά πολύπαθες ηρωίδες που κέρδιζαν τη συμπάθεια του κοινού. Τελικά ο Γουάιλντερ την έπεισε να αναλάβει το ρόλο και η αναγνώριση που έλαβε έπειτα την έκανε να μην μετανιώσει ποτέ για την απόφαση που πήρε. Ο Γουόλτερ Νεφ ήταν όχι μόνο καθίκι, αλλά αδύναμο καθίκι και πολλοί σταρ της περιόδου όπως ο Άλαν Λαντ, ο Τζέιμς Κάγκνεϊ, ο Σπένσερ Τρέισι, ο Γκρέγκορι Πεκ, ο Φρέντρικ Μαρτς και ο Τζορτζ Ραφτ απέρριψαν το ρόλο κι ο Γουάιλντερ αποφάσισε να τον αναθέσει στον Φρεντ ΜακΜάρεϊ, που μέχρι εκείνη την περίοδο υποδυόταν συμπαθείς χαρακτήρες σε ανάλαφρες κωμωδίες. Ο ΜακΜάρεϊ δεν ήταν σίγουρος ότι είχε το ταλέντο για να ερμηνεύσει το ρόλο κι αρχικά τον απέρριψε. Ο Γουάιλντερ όμως επέμεινε ότι ο ηθοποιός έπρεπε να ερμηνεύσει το ρόλο και του άσκησε μεγάλη πίεση μέχρι να δεχτεί. Ο ρόλος άνοιξε νέους υποκριτικούς ορίζοντες στην καριέρα του ηθοποιού που έδωσε μια δυνατή ερμηνεία. Ο Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον ήταν επίσης διστακτικός να αναλάβει το ρόλο του Μπάρτον Κις, καθώς ήταν πρώτο όνομα από το 1930 και στην ταινία θα έπαιζε τον τρίτο σημαντικότερο χαρακτήρα. Αργότερα δήλωσε ότι είχε πλέον φτάσει σε ηλικία που έπρεπε να αναλαμβάνει ρόλους καρατερίστα που σε πολλές περιπτώσεις κλέβουν την παράσταση. Η αμοιβή του ήταν ούτως ή άλλως ίση των δυο πρωταγωνιστών για λιγότερο χρόνο εργασίας.

Σύμφωνα με τον κώδικα Χέιζ, το ζεύγος των εγκληματιών έπρεπε να πληρώσει για τα αδικήματά του και δεν υπήρχε περίπτωση να το σκάσει ατιμώρητο κι ενώ το μυθιστόρημα του Κέιν κλείνει με την αυτοκτονία των δυο εραστών, η ταινία τελειώνει με την ομολογία του Νεφ και με τους δυο πρώην συνεργάτες να αναχωρούν για την αστυνομία. Ο Γουάιλντερ είχε γυρίσει και πρόσθετη σκηνή τέλους με τον Νεφ στο θάλαμο αερίων, η οποία τελικά κόπηκε στο μοντάζ, καθώς ο σκηνοθέτης φαντάστηκε ότι δεν υπήρχε καλύτερος τρόπος για να τερματιστεί από την τρυφερή σκηνή μεταξύ των δυο φίλων.

Στην επιτυχία της ταινίας συνέβαλε φωτογραφία του Τζον Ζάιτς, που χαρακτηρίζεται από το φως και τις σκιές που παραπέμπουν στο Γερμανικό Εξπρεσιονισμό. Συχνά παρουσιάζονται ασπρόμαυρες σκιές από αντανάκλαση από τις κλειστές περσίδες (συμβολισμός για τα σίδερα της φυλακής), στα πρόσωπα των κεντρικών ηρώων, κάτι που προμηνύει την τραγική τους μοίρα και καταδίκη. Ο Γουάιλντερ είχε επίσης την ιδέα για την ξανθιά περούκα που φορά η Στάνγουικ στην ταινία που τονίζει το αδίστακτο του χαρακτήρας του. Η περούκα ήταν τόσο ψεύτικη και φτηνή όσο και ο χαρακτήρας της Φύλις ενώ το βραχιόλι που φορά γύρω από τον αστράγαλο η ηθοποιός λάνσαρε μόδα. Η ταινία διείσδυσε για πρώτη φορά στην ιστορία του κινηματογράφου στους λόγους, την ευκαιρία και τα μέσα που έχει κανείς ώστε να διαπράξει φόνο.

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους το Σεπτέμβριο του 1944 και έκανε εισπράξεις 5.000.000. Οι κριτικοί την επαίνεσαν και θεωρείται και μέχρι και σήμερα ως ένα από τα αριστουργήματα του Αμερικανικού Κινηματογράφου. Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ έγραψε στο Γουάιλντερ: Από την προβολή της ταινίας Κολασμένη Αγάπη δυο είναι οι σημαντικότερες λέξεις στο χώρο του κινηματογράφου Μπίλι και Γουάιλντερ.

Η ταινία προτάθηκε για 7 βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, αλλά η εταιρία Paramount θέλησε να προωθήσει περισσότερο την άλλη της παραγωγή που βρισκόταν στη λίστα των υποψηφίων την ταινία Ο Δρόμος της Αγάπης (Going My Way), η οποία κρίθηκε τελικά νικήτρια. Ο Γουάιλντερ έχασε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας από τον Λίο ΜακΚάρεϊ για το Ο Δρόμος της Αγάπης και η Στάνγουικ έχασε το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου από την Ίνγκριντ Μπέργκμαν νικήτριας για την ταινία Εφιάλτης (Gaslight). Η ταινία δεν έλαβε τελικά κανένα βραβείο την βραδιά των όσκαρ.